Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Dobre rady. Adwokat Jacek Jankowski odpowiada na pytania o alimenty. Jak załatwić formalności

ADA
Dobre rady adwokata Jacka Jankowskiego
Dobre rady adwokata Jacka Jankowskiego użyczone
Co tydzień na naszym portalu znajdziecie porady prawne mecenasa Jacka Jankowskiego. Adwokat odpowie na pytania także osobiście, w każdą środę od godz. 16.00 do 17.00 w redakcji w Wałbrzychu (Rynek 13) lub pod numerem telefonu 074 843 93 72.

1. Komu przysługują alimenty i od kogo?

Kodeks rodzinny i opiekuńczy wymienia katalog osób uprawnionych do świadczeń alimentacyjnych oraz osób zobowiązanych do ich płacenia. Najszerszą i najbardziej liczną grupą osób uprawnioną do świadczeń alimentacyjnej są dzieci, którym przysługują roszczenia alimentacyjne od ich rodziców od urodzenia aż do momentu gdy nie będą w stanie utrzymać się samodzielnie. Zgodnie bowiem z treścią art. 133 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (krio) rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W tym przypadku obowiązkiem rodziców jest bowiem zapewnienie dziecku utrzymania na odpowiednim poziomie, do momentu gdy będzie mogło ono utrzymać się samodzielnie, co nie zawsze wiązać będzie z osiągnięciem przez nie pełnoletniości.

Najczęściej obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci ustaje po zakończeniu edukacji dziecka, czyli po uzyskaniu przez dziecka zawodu i możliwości podjęcia pracy zarobkowej. Czasami zdarza się, że rodzice dziecka nie żyją bądź nie są w stanie świadczyć alimentów na rzecz swoich dzieci. Wówczas obowiązek alimentacyjny przechodzi na dalszych krewnych. Obowiązek bowiem dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Zgodnie z treścią art. 129. § 1. krio obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. W przypadku gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami obowiązek alimentacyjny przechodzi na dalszych krewnych. W przypadku alimentów przysługującym dzieciom kolejność będzie taka: rodzice, dziadkowie, pradziadkowie i ewentualnie rodzeństwo rodziców.

Należy jednak pamiętać, że alimenty należą się również rodzicom, dziadkom, wnukom, rodzeństwu, a także dzieciom, które są w stanie utrzymać się samodzielnie sytuacji, gdy wykażą iż znajdują się w niedostatku. Stan niedostatku oznacza niemożność zaspokojenia własnymi siłami podstawowych, usprawiedliwionych potrzeb, do których zalicza się m.in. pożywienie, potrzeby mieszkaniowe, ale także edukację. W tym przypadku możemy domagać się świadczeń alimentacyjnych od członków najbliższej rodziny według kolejności wskazanej w treści art. 129 § 1 krio.

Prawo do domagania się świadczeń alimentacyjnych przysługuje również rozwiedzionemu małżonkowi o ile nie został on uznany za wyłącznie winnego rozwodu. Jeżeli jeden z rozwiedzionych małżonków został uznany za wyłącznie winnego, to drugi z małżonków może domagać się alimentów w sytuacji gdy rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie twojej sytuacji materialnej (np. po rozwodzie zmniejszyła się kwota środków, jakie masz do dyspozycji). Jeżeli żaden z małżonków nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia to wówczas alimentów może domagać się rozwiedziony małżonek który znalazł się w niedostatku.

Poza wymienionymi przypadkami świadczenia alimentacyjne przysługują osobie przysposobionej. Obowiązana do zapłaty będzie osoba przysposabiająca i odwrotnie, a czasem także o krewni przysposobionego (przysposabiającego).

W wyjątkowych przypadkach - jeśli odpowiadać będzie to zasadom współżycia społecznego alimenty przysługiwać będą pasierbowi w stosunku do ojczyma lub macochy i ojczymowi lub macosze w stosunku do pasierba.

2. Od czego zależy wysokość świadczeń alimentacyjnych?

Zgodnie z treścią art. 135. § 1 krio Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Warto jednak pamiętać, że wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie przewidują jednakowych stawek alimentacyjnych dla osób uprawnionych do świadczeń alimentacyjnych a ich wysokość w każdym przypadku ustalana jest indywidualnie. Naczelną zasadą jest, że usprawiedliwione potrzeby osoby uprawnionej powinny być zaspokojone w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Ponadto niezwykle istotną rolę przy ustalaniu przez sąd wysokości alimentów odgrywa także tzw. zasada równiej stopy życiowej. Zasada ta oznacza, że dziecko ma prawo do życia na poziomie i standardzie co najmniej takim jak jego rodzice i to zarówno wtedy, gdy rodzice żyją z dzieckiem wspólnie, jak i wtedy, gdy rodzice żyją z dzieckiem oddzielnie. Mając na względzie zasadę równej stopy życiowej stwierdzić należy, że im wyższe będą możliwości majątkowe i zarobkowe rodzica, tym większe będą usprawiedliwione potrzeby dziecka, bowiem wysoki status majątkowy rodzica daje mu możliwość pokrywania dodatkowych zajęć edukacyjnych dziecka, droższych wyjazdów wakacyjnych, czy zakupu droższych ubrań i obuwia.

Warto również pamiętać, że ustalając wysokość alimentów na rzecz rozwiedzionego małżonka, który nie został uznany za winnego rozpadu pożycia, bada się, czy rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej tego małżonka. Jeżeli taka przesłanka występuje, to sąd może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

3. Jakie są koszty związane z dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych?

Zgodnie z treścią art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych oraz strona pozwana w sprawie o obniżenie alimentów jest zwolniona od kosztów sądowych. Warto jednak pamiętać, że zwolnienie od kosztów sądowych, z którego strona korzysta z mocy ustawy, rozciąga się także na postępowanie egzekucyjne, a zgodnie z zapisami ustawy o opłacie skarbowej nie pobiera się opłaty skarbowej za wydanie aktu urodzenia koniecznego do złożenia pozwu o alimenty czy opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa w takiej sprawie.

Jeżeli osoba dochodząca świadczeń alimentacyjnych w sądzie zamierza skorzystać z usług adwokata lub radcy prawnego to musi się liczyć wydatkiem związanym z ustanowieniem takiego pełnomocnika. Koszt ustanowienia zawodowego pełnomocnika reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie i jego wysokość jest uzależniona od wartości przedmiotu sporu. Stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:

1) do 500 zł – 90 zł;
2) powyżej 500 zł do 1500 zł – 270 zł;
3) powyżej 1500 zł do 5000 zł – 900 zł;
4) powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1800 zł;
5) powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 3600 zł;
6) powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 5400 zł;
7) powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł – 10 800 zł;
8) powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł – 15 000 zł;
9) powyżej 5 000 000 zł – 25 000 zł.

W przypadku dochodzenia roszczeń alimentacyjnych, zastosowanie ma art. 22  kodeksu postępowania cywilnego, według którego „W sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok, a jeżeli świadczenia trwają krócej niż rok – za cały czas ich trwania”. Zatem wytaczając powództwo w którym miesięczne alimenty wynosić mają 500 zł, wartość przedmiotu sporu będzie równa 6000 zł (500×12 m-cy=6000). Wynagrodzenie pełnomocnika wynosić będzie zatem kwotę 1800 zł. W przypadku powództwa o podwyższenie (obniżenie) alimentów, wartość przedmiotu sporu to iloczyn 12 x różnica między dotychczasową wysokością alimentów a wnioskowanymi alimentami. Np.: alimenty dotychczas wynosiły 400 zł, powód żąda podwyższenia do wysokości 800 zł, wartość przedmiotu sporu będzie wynosić 4800 zł (400×12 m-cy=4800zł). Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika wynosić będzie zatem 900 zł.
W przypadku zasądzenia żądanej kwoty alimentów, Sąd na wniosek naszego pełnomocnika zasądzi od strony przeciwnej koszty związane z ustanowieniem pełnomocnika.

Adwokat Jacek Jankowski

W przyszłym tygodniu przeczytacie Państwo, kiedy ustaje obowiązek alimentacyjny i w jaki sposób można domagać się sądowego wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.
__

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Niedziele handlowe mogą wrócić w 2024 roku

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na walbrzych.naszemiasto.pl Nasze Miasto