Dokumenty Riese odkryte w archiwum w czeskiej Pradze

Dokumenty Riese odkryte w archiwum w czeskiej Pradze. Większość badaczy tajemniczego kompleksu Riese, który Niemcy budowali w czasie II wojny światowej w Górach Sowich oraz na terenie zamku Książ, poszukuje informacji na ten temat głównie w archiwach polskich i niemieckich. Niewielu badaczy zdecydowało się natomiast zagłębić w zawartość archiwów czeskich na ten temat. Właśnie tym tropem podążyli: Łukasz Kazek, regionalista z Walimia i jego koledzy Jan Łukasik, historyk z Torunia i Marek Ilkowski. Udało im się dokonać kwerendy w wojskowym archiwum w czeskiej Pradze i znaleźć tam kilka interesujących dokumentów na temat Riese.

– Chcemy w 2019 roku wydać książkę poświęconą nieznanym dotychczas publicznie dokumentom na temat Riese i relacjom ostatnich świadków tej inwestycji – mówi Łukasz Kazek. – W książce znajdą się m.in. dokumenty, do których dotarliśmy w archiwum czeskim.

Dokumenty z archiwum w Pradze zostały sporządzone głównie w ostatnich miesiącach II wojny światowej. Wynika z nich jednoznacznie, że rozmach inwestycyjny przy budowie Riese wówczas nie malał, mimo że los niemieckiej III Rzeszy był już przesądzony.

– W nasze ręce trafiła m.in. mapa z naniesionymi budowami wraz z oznaczeniami kodowymi, Oberbauleitung Riese otrzymało oznaczenie Ga 45 M – wyjaśnia Łukasz Kazek. – Zgodnie ze legendą mapy Ga oznacza przyporządkowanie budowy do OKH – czyli Dowództwa Wojsk Lądowych. Z czasem OBL Riese przeszło pod zarząd Naczelnego Dowództwa Luftwaffe.

Innym interesującym dokumentem, na który trzej polscy badacze natrafili w czeskim archiwum, to określenie wielkość jednego ze składowisk materiałowych Riese przy Jedlinie Zdrój na 300 wagonów materiałów. Informacja ta została skierowana z centrali Einzatzgruppe VII do Rządowego Radcy Budowlanego Winklera odpowiedzialnego za kontakty z Szefem Budownictwa Luftwaffe i oddziałami budowy lotnisk.

– Albert Speer, minister uzbrojenia i amunicji III Rzeszy i szef Organizacji Todt podporządkował Dolny i Górny Śląsk jednostce administracyjnej o nazwie Einzatzgruppe VII z centralą w Pradze pod dowództwem (OT Einsatzgruppenleiter) Waltera Schlemppa. Tam też skierowaliśmy nasze kroki, do VOJENSKÝ ÚSTŘEDNÍ ARCHIV w Pradze, gdzie udało się nam odnaleźć kilka bardzo ciekawych dokumentów, które rzucają światło na okres „zmierzchu giganta” (zmierzch OBL Riese – Oberbauleitung Riese) – czyli to co się działo w ostatnich miesiącach wojny – mówi Łukasz Kazek. – Właściwe styczeń 1945 roku był decydującym miesiącem kiedy to prace zostały wstrzymane. Plan budowlany Organizacji Todt na pierwszy kwartał 1945 roku był pierwszym, który już nie obejmował budowy Riese, a specjalnie powołana do tego celu firma inwestycyjna IG Schlesien (Industriegemeinschaft Schlesien) poniosła porażkę.

Sprawa nowych dokumentów dotyczących Riese, które znajdują się w czeskich archiwach jest rozwojowa. Do tematu będziemy powracać.