Jak wygląda filiżanka dla wąsacza? Unikatowy zbiór porcelany trafił do Muzeum Śląskiego w Goerlitz koło Zgorzelca

Produkcja porcelany odgrywała bardzo ważną rolę jako jedna z gałęzi przemysłu na Dolnym i Górnym Śląsku i przemieniła ten region właśnie w krainę porcelany. Prawie 50 firm produkowało tutaj w latach 1820-1945 porcelanę w największych i najnowocześniejszych wówczas fabrykach w Niemczech. Głownie w Wałbrzychu, który jest nazywany zagłębiem porcelany, ale i w Jaworzynie Śląskiej czy Parowej koło Bolesławca.

- Porcelana z ówczesnego Śląska podbiła cały świat. Liczne fabryki nie tylko dostarczały klientom porcelanę produkowaną przemysłowo, wysokiej jakości i jednocześnie niedrogą, ale również eksportowały ją do wielu krajów europejskich - mówi dr Martin Kügler, kurator wystawy.

Pod koniec 2021 roku Muzeum Śląskie w Goerlitz otrzymało darowizny od dwóch niemieckich rodzin. Małżeństwo Gerhard i Margret Schmidt-Stein w ciągu dziesięcioleci pracy kolekcjonerskiej stworzyli jeden z najbogatszych prywatnych zbiorów dolnośląskiej i śląskiej porcelany. W przeszłości wspierali oni kilkakrotnie Muzeum Śląskie darowiznami i pożyczkami, umożliwiając zorganizowanie kilku wystaw.

Kolekcjonerzy Schmidt-Stein zbierali liczne marki różnych producentów według kryteriów estetycznych, natomiast Adelheid Schmitz-Brodam skupiła się na marce Carl Tielsch & Co. i w ten sposób uzyskała szerokie portfolio produktów jednego producenta.

- Szacujemy, że trafiło do nas łącznie ponad 20 000 sztuk porcelany śląskiej, ale dokładną liczbę poznamy po inwentaryzacji. Muzeum Śląskie już w przeszłości było wspierane przez rodziny czy to darowiznami, czy też w formie depozytu porcelany śląskiej, która była już pokazywane szerszej publiczności podczas wystaw- opowiada Aleksander Szałapski, historyk z Muzeum Śląskiego w Goerlitz.

W przekazanej kolekcji można znaleźć prawdziwe perełki, których próżno szukać w dzisiejszych zastawach. Jedną z nich jest filiżanka dla wąsacza, która posiada specjalną nadstawkę pozwalającą pić napój bez umoczenia wąsów, które w tamtych czasach były szczególnie bujne.

- Wśród kolekcji znajdują się bardzo ciekawe elementy jak np. dzbanki do kakao, które rosły wraz z popytem na kakao. Rozwój polityki imperialnej przyczynił się do większej dostępności produktów egzotycznych, a co za tym idzie były one tańsze. Im bardziej kakao taniało, tym dzbanki były większe. Charakterystyczne dla dzbanków do tego napoju są szerokie dzióbki- mówi Jędrzej Soliński, współpracownik Muzeum Śląskiego.

Ciekawostką jest również to, że w fabryce Ohme produkowane były specjalne zastawy jak np. talerze bożonarodzeniowe z wizerunkiem Świętej Rodziny, która podąża w stronę Śnieżki. Albo sceny bożonarodzeniowe, które umieszczone zostały w scenerii karkonoskiej.

Historia śląskiej porcelany rozpoczyna się w roku 1820. Zbiór, który trafił do muzeum datuje się na XIX i XX wiek do roku 1945, kiedy doszło do zniszczenia wielu niemieckich fabryk lub rozpoczęły one produkcję pod nazwami polskimi.

Muzeum Śląskie w Goerlitz zaprasza na dwuczęściową, dwujęzyczną wystawę „Dolny i Górny Śląsk: Kraina Porcelany” od 9 lipca tego roku do 26 lutego 2023 roku. Wernisaż wystawy Kolekcji Schmidt-Stein odbędzie się w piątek 8 lipca o godz. 19.00. Druga wystawa kolekcji Schmitz-Brodam otwarta zostanie w piątek, 9 września o godz. 19.00. Opisy do obu wystaw będą w języku niemieckim oraz polskim.