Kupowanie głosów jest przestępstwem

Rozmowa z Markiem Bzunkiem, prokuratorem rejonowym w Wałbrzychu
• Podczas wyborów do rad powiatowej i miejskiej Wałbrzych zasłynął niechlubnie z kupowania głosów. Także już teraz dochodzą do nas sygnały o organizowaniu podobnych akcji i np. dawaniu wraz
z ulotką 5 złotych, by zapewnić sobie lojalność wyborcy. Czy to jest już przestępstwo?
– Na tym etapie nie można mówić
o naruszeniu prawa. Jeśli kandydat sądzi, że takie namawianie będzie skuteczne, to jego sprawa.
• A jeśli ktoś składa jednoznaczną propozycję, że jest gotowy sprzedać swój głos i czeka na oferty?
– To może być zakwalifikowane jako podżeganie do popełnienia przestępstwa. Za to grozi taka sama kara, jak za kupowanie czy sprzedawanie głosów.
• Po zmianach w kodeksie karnym, które wprowadzono w 2003 roku, kupowanie głosów jest przestępstwem. Czy tak będzie zakwalifikowane przyjęcie zgrzewki jajek
czy butelki nalewki?
– Nie ma znaczenia, co się oferuje i co się weźmie w zamian za oddanie głosu. Czy to będzie 20 złotych lub większa kwota, czy też jajka lub alkohol. Odpowiedzialność jest jednakowa. Kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat grozi zarówno temu co kupuje głosy, jak i temu, który przyjmuje pieniądze lub inne korzyści. W przypadku mniejszej wagi czynu, kara jest mniejsza. Jest to grzywna i ograniczenie albo pozbawienie wolności do 2 lat. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary lub nawet odstąpić od jej wymierzenia wobec osoby, która zawiadomi policję lub prokuraturę o tym, że popełniła takie przestępstwo.
• Karane jest także wyniesienie pustej kartki z lokalu wyborczego?
– Jest to przestępstwo z artykułu 248 kodeksu karnego. Za odstąpienie przed zakończeniem wyborów niewykorzystanej karty do głosowania lub pozyskanie takiej karty w celu wykorzystania jej w wyborach grozi kara pozbawienia wolności do trzech lat.
• A co z kandydatem, którego ludzie zdobywali głosy z naruszeniem prawa? Czy wyniki glosowania
są ważne?
– O tym decyduje sąd, rozpatrując protesty wyborcze. Ustala, czy przypadki kupowania głosów miały wpływ na wynik wyborów.
• Przestępstwem jest także fałszowanie podpisów na listach poparcia kandydatów. Ile było takich przypadków w okręgu wałbrzyskim?
– Fałszowanie podpisów jest jednym z najbardziej powszechnych przestępstw wyborczych. Teraz jest prowadzone jedno takie postępowanie. Dotyczy kandydata do Senatu z listy Polskiej Partii Narodowej. Tych sfałszowanych podpisów stwierdziliśmy sporo, ale sprawa nie jest jeszcze zakończona. Kandydat nie został zarejestrowany przez Okręgową Komisję Wyborczą. Za sfałszowanie podpisów grozi kara do 5 lat pozbawienia wolności.
• Często w czasie wyborów dochodzi nie tylko do kupowania głosów, ale także agitacji przed lokalami?
– Ordynacja wyborcza szczegółowo reguluje, co wolno robić podczas kampanii wyborczej oraz podczas samego głosowania , a także do czego zobowiązane są po komitety wyborcze, aby rozliczyć finansowane kampanii. Za popełnienie przestępstwa związanego z naruszeniem ordynacji wyborczej albo wykroczenia grożą kary grzywny.