W rocznicę śmierci Jana Pawła II, przypominamy wizyty przyszłego papieża na Ziemi Wałbrzyskiej

Fakt pobytu księdza Karola Wojtyły w Wałbrzychu oraz w zamku Książu, który nie leżał wówczas jeszcze w granicach administracyjnych miasta, ujrzał światło dzienne w lutym 2007 roku. Informację na ten temat podali do publicznej wiadomości przedstawiciele Fundacji Szlaki Papieskie z Krakowa, którzy gościli wówczas w zamku Książ. Fundacja zajmuje się upamiętnianiem miejsc wędrówek po kraju późniejszego papieża Jana Pawła II. Pomysł wytyczania i oznaczania szlaków, po których w przeszłości wędrował Karol Wojtyła, zrodził się w 2003 roku. Społeczność Krakowa, Beskidu Wyspowego i Gorców, uczciła wówczas w taki właśnie sposób 25 rocznicę pontyfikatu Jana Pawła II. Pomysł spodobał się Ojcu Świętemu i uzyskał jego aprobatę oraz błogosławieństwo. Tak doszło do utworzenia Fundacji Szlaki Papieskie. Pierwszy szlak papieski otworzono 26 maja 2003 roku w parku w Rabce Zdroju, na skrzyżowaniu tras turystycznych wiodących w pobliskie góry. Jan Paweł II znany był ze swojego zamiłowania do turystyki i licznych wędrówek po różnych zakątkach Polski. Dlatego liczba szlaków papieskich w kraju, zaczęła systematycznie rosnąć.

Jedną z mniej znanych wypraw późniejszego papieża z młodzieżą, jest eskapada rowerowa z Bolesławca przez Jelenią Górę i Wałbrzych do Świdnicy. Rozpoczęła się 1 września 1956 roku. Przebieg wyprawy udało się odtworzyć na podstawie relacji osób, które wówczas towarzyszyły ks. Karolowi Wojtyle oraz dzięki zapisom w księgach parafii, które odwiedzali uczestnicy wycieczki rowerowej. Eskapadę po Sudetach Zachodnich i Środkowych, ksiądz Wojtyła oraz ówcześni studenci Janina i Jerzy Janikowie, Antonina Kowalska i Stanisław Rybicki rozpoczęli w Bolesławcu. Następnie przemierzali trasę wiodącą przez Lwówek Śląski, Lubomierz, Mirsk, Świeradów, Szklarską Porębę, zamek Chojnik i Sobieszów. Następnie pojechali przez Karpacz, Kowary, Kamienną Górę, Krzeszów, Stare Bogaczowice, Szczawno-Zdrój, Wałbrzych, zamek Książ, Świebodzice i zakończyli wyprawę w Świdnicy. Profesor Antonina Kowalska, pracownik instytutu fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, tak wspominała tę wyprawę podczas wizyty w Wałbrzychu w 2008 roku.

– Do zamku Książ przyjechaliśmy 5 września 1956 roku. Niewiele jednak z tej wizyty pamiętam – wspominała prof. Antonina Kowalska. – Z wyprawy najbardziej utkwił w pamięci krótki pobyt u mojej rodziny w Kowarach. Jadąc od kilku dni na rowerach byliśmy strasznie brudni. Dlatego skorzystaliśmy z możliwości umycia się. Kiedy ksiądz Wojtyła oddawał mojej ciotce ręcznik, był on cały w kolorze rdzy. Ciotka wypominała mi to później wielokrotnie – dodawała z uśmiechem pani Antonina.

Z informacji pochodzących od uczestników tej wyprawy wynika, że nie wchodzili do wnętrza zamku Książ, który w niczym nie przypominał swojego obecnego wyglądu. Podziwiali go tylko z zewnątrz. Zamek Książ był zrujnowany w wyniku jego przebudowy podczas II wojny światowej i działalności szabrowników, którzy regularnie kradli wszystko co można było wynieść z zamku jeszcze długo po zakończeniu wojny. Po ujawnieniu informacji o pobycie przyszłego papieża Jana Pawła II w zamku Książ, zrodził się pomysł upamiętnienia tego wydarzenia okolicznościową tablicą. Została wmurowana w ścianę zamkowego hotelu, który jest położony przy drodze łączącej budynek bramny z zamkiem. Jej poświęcenia i uroczystego odsłonięcia dokonali 28 kwietnia 2008 roku, kardynał Henryk Gulbinowicz i biskup Ignacy Dec, w towarzystwie księżnej Violi von Hohenzollern, która ufundowała tablicę.

Pomiędzy 30 września i 5 października 1958 roku, nowo wyświęcony biskup Karol Wojtyła znów gościł na ziemi wałbrzyskiej, konkretnie w Starych Bogaczowicach. W miejscowej parafii odbywały się rekolekcje zamknięte dla środowiska duszpasterzy akademickich z całej Polski. Ze względu na inwigilację tego środowiska przez komunistyczne władze kraju, rekolekcje miały charakter poufny. W trakcie rekolekcji w Starych Bogaczowicach biskup Karol Wojtyła wygłosił referat o wolności człowieka. Ze wspomnień uczestników tego wydarzenia wynika, że późniejszy papież dał się wówczas poznać jako przemiły i otwarty człowiek, który łatwo nawiązywał kontakt z młodzieżą. Sprawa pobytu biskupa Wojtyły w Starych Bogaczowicach stała się powszechnie znana w 2002 roku, kiedy proboszczem miejscowej parafii p.w. św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny został ks. Jacek Biernacki i nagłośnił ten temat.

Dwa lata później Stare Bogaczowice weszły w skład nowo utworzonej przez papieża Jana Pawła II Diecezji Świdnickiej. Wówczas sprawą pobytu biskupa Karola Wojtyły w Starych Bogaczowicach zainteresował się biskup świdnicki Ignacy Dec, który udzielał tam sakramentu bierzmowania. Pod koniec października 2004 roku biskup Dec przebywał w Rzymie na audiencji u Jana Pawła II i uzyskał wówczas od papieża potwierdzenie jego pobytu w Starych Bogaczowicach na przełomie września i października 1958 roku. Wydarzenie to zostało upamiętnione dwoma okolicznościowymi tablicami. Jedna z nich została umieszczona w głównej nawie świątyni pod zabytkową amboną. Wyryto na niej napis: „W tej świątyni 2 października 1958 roku głosił rekolekcje dla duszpasterzy akademickich Biskup Krakowski Karol Wojtyła późniejszy papież Jan Paweł II”. Tablicę o podobnej treści umieszczono także na zewnątrz świątyni przy wejściu, w 50 rocznicę tego wydarzenia. Wałbrzyski wątek związany z papieżem Janem Pawłem II dotyczy również szóstej pielgrzymki Ojca Świętego do Polski. W trzecim dniu jej trwania papież Jan Paweł II odprawił mszę w Legnicy. Wówczas też doszło do spotkania papieża z delegacją górników z wałbrzyskich kopalń węglowych, których likwidacja dobiegała właśnie końca.

Artykuł został opublikowany w Panoramie Wałbrzyskiej 17 lipca 2012 roku