Balustrada i mozaika – trwają remonty na tarasach Zamku Książ!

Na tym jednak nie koniec. W przyszłym roku zostaną natomiast odtworzone zaginione w czasie wojny rzeźby na Tarasie Środkowym.

Realizowane obecnie zadanie zakłada restaurację istniejących oraz odtworzenie brakujących elementów kamiennej balustrady i schodów na Taras Podkowiasty. Przedmiot umowy obejmuje wykonanie prac konserwatorskich, remontowych oraz odtworzeniowych kamiennych stopni oraz balustrady schodów prowadzących z Tarasu Środkowego na Taras Podkowiasty, zgodnie z Programem Prac Konserwatorskich. Zadanie realizowane było od 28 czerwca do 29 września przez wyłonioną w przetargu firmę konserwatorską. Koszt zadania 239 000 PLN (brutto). Materiał: piaskowiec z kamieniołomu w Warcie Bolesławieckiej.

Ubiegłoroczne prace konserwatorskie fontanny na Tarasie Podkowiastym obejmowały uzupełnienia oraz odtworzenie brakujących fragmentów kamiennych, konserwację istniejących fragmentów oryginalnych i odtworzenie wewnętrznej instalacji zasilająco-odpływowej.

Pochodzący z około 1910 roku wodotrysk ma kształt kielicha o kolumnowej, niskiej, stopie i misie w formie puklowanej czary. Przykrywa wazy o bogatej roślinno-geometrycznej ornamentyce z dwoma maszkaronami na bokach zwieńczona była częściowo wtopioną w ścianę niszy szyszką, która została odtworzona w ramach realizowanych prac naprawczych. Neorenesansowa fontanna jest prawdopodobnie wyrobem karraryjskim, sprowadzonym przez właścicieli zamku w pierwszym etapie rozpoczętej w 1908 r. rozbudowy i modernizacji zamku i jego otoczenia.

W Zamku Książ w Wałbrzychu trwa drugi etap renowacji Muszli Mozaikowej przy Tarasie Kasztanowcowym. To jeden z piękniejszych elementów małej architektury ogrodowej na terenie ksiaząńskich tarasów.

Zachwycająca przestrzeń, której obecnie przywracany jest splendor z książęcych czasów, powstała pod koniec I wojny światowej. Z inicjatywy księcia Jana Henryka XV Hochberg von Pless przebudowano wówczas nie tylko sam Zamek, ale także jego najbliższe otoczenie, w tym znajdujące się od południa ogrody tarasowe w stylu francuskim. Opinią jednego z najpiękniejszych książańskich tarasów cieszył się w tamtych czasach Taras Kasztanowcowy do którego przylega remontowana obecnie wnęka.

W 2022 miał miejsce pierwszy etap remontu i konserwacja konstrukcji wsporczej oraz wystroju sklepienia Muszli Mozaikowej. Tego lata rozpoczął się kolejny. W pierwszym etapie wykonano roboty zabezpieczające przed opadami atmosferycznymi części tarasu przy Sali Krzywej nad Muszlą Mozaikową. Obecnie trwa jej kompleksowa restauracja.

Dekoracyjna koncha zdobiona mozaiką jest elementem posadowienia budynku, który na tym odcinku posiada arkadowe łuki z ukształtowanymi półkoliście wnękami. Pierwotnie do wnęki tej prowadziło z tarasu przejście z ozdobną kratą, obecnie jest ono częściowo zamurowane.

Arkada wytyczona jest przez formaki z piaskowca, które również tworzą podłucze, druga arkada znajduje się w strefie przejścia z wnęki do tarasu. Wnęka udekorowana jest mozaiką z niewielkich otoczaków, czy też – grubej frakcji starannie wyselekcjonowanego, żwiru rzecznego.

Kamienie użyte do dekoracji posiadają zdecydowane, jednolite kolory – czerwony, czarny, biały i ugrowy. Są to skały wylewne (czarny bazalt, czerwony granit), a także skała przeobrażona (biały marmur). Mozaika tworzy we wnęce wzór konchy, podłucze arkady zdobione jest mozaiką geometrycznych wieloramiennych gwiazd i innych figur wytyczanych ciemną linią, pola ozdobione żółtymi i czerwonymi kamieniami, na posadzce zaś ułożony jest dwubarwny (czarno-biały) wzór linearny, który układa się w wieloramienne gwiazdy i sześcioboki.

Wnęka znajduje się na niewielkim tarasie, ze stalową, delikatną w formie kutą balustradą. Wytyczona jest kamienna arkadą z jasnego piaskowca. Posadzka ułożona na wylewce wyrównuje powierzchnię. Wnęka częściowo wymurowana jest cegłami, a częściowo wykuta w skale, na której wybudowano zamek.

W ramach remontu naprawiane są zniszczenia powstałe na skutek penetracji wody pochodzącej z tarasu powyżej – przy Sali Krzywej. Woda ściekająca w dół wypłukiwała piaskowcowe formaki, które uległy częściowej dezintegracji, zniekształceniu i osłabieniu struktury. Szczęśliwie dekoracja mozaikowa uległa zniszczeniu jedynie na obrzeżach oraz w strefie ceglanego muru.

Celem prac jest przywrócenie pierwotnego wyglądu tego fragmentu małej architektury na Zamku Książ.